Lex Czarnek 2.0. Wysłuchanie społeczne z udziałem ZNP
27 października 2022
26 października 2022 r. rano odbyło się w Sejmie społeczne wysłuchanie w sprawie projektu lex Czarnek 2.0 zorganizowane przez posłankę Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk.
Wzięły w nim udział przedstawicielki ZNP – Urszula Woźniak (ZNP Warszawa) i Jadwiga Aleksandra Rezler, prezes Okręgu Śląskiego ZNP, które uczestniczyły także we wtorkowej pikiecie przed Sejmem.
– Dziękuję za zorganizowanie tego wysłuchania społecznego, bo lex Czarnek 2.0 jako projekt poselski nie podlega konsultacjom – mówiła Jadwiga Aleksandra Rezler, prezes Okręgu Śląskiego ZNP. – Propozycje zgłoszone w ramach lex Czarnek 2.0 zakładają ograniczenie do minimum autonomii szkół i nauczycieli przy zwiększonej kontroli i karaniu. Konsekwencją proponowanych zmian będą m.in. dalsze odejścia nauczycieli z zawodu oraz brak kandydatów na dyrektora szkoły.
– To szkodliwy projekt, a przecież jak podkreślaliśmy w czasie Miasteczka edukacyjnego – edukacja jest najważniejsza. Chciałabym, abyśmy teraz – zamiast dyskusji o tym projekcie – rozmawiali o rekomendacjach uczestników i uczestniczek Miasteczka edukacyjnego po to, by te dobre rozwiązania mogły być wprowadzone w życie jak najszybciej – mówiła Jadwiga Aleksandra Rezler.
– Proponowane zmiany przywracają centralne zarządzanie oświatą i powrót do rozwiązań przed przekazaniem prowadzenia oświaty samorządom terytorialnym – podkreślała Urszula Woźniak (ZNP Warszawa).
Przypominała, że konsekwencją lex Czarnek 2.0 będzie m.in. możliwość zatrudniania w publicznych przedszkolach osób niebędących nauczycielami do prowadzenia wszystkich zajęć, a nie jak dotychczas wyłącznie zajęć rozwijających zainteresowania.
– Ten projekt dorowadzi do likwidacji Karty Nauczyciela w tych placówkach oraz zatrudniania nauczycieli i innych osób na podstawie Kodeksu pracy m.in. po to, by załatać braki kadrowe w przedszkolach – mówiła Urszula Woźniak. – Poważne zastrzeżenia budzi także propozycja polegająca na możliwości zawieszenia nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły przed złożeniem wniosku o wszczęcie postepowania dyscyplinarnego, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa uczniów.
25 października podczas posiedzenia Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży odbyło się pierwsze czytanie:
- przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe (druk nr 458)
- oraz poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2710) – lex Czarnek 2.0.
Przedstawiciel ZNP – wiceprezes ZG ZNP Krzysztof Baszczyński – zwrócił uwagę na konsekwencje wdrożenia niektórych regulacji oraz tryb procedowania projektu lex Czarnek 2.0, który jako projekt poselski nie podlega konsultacjom oraz zaproponował konkretne poprawki. Zostały one przejęte przez posłankę Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, która zgłosi je podczas drugiego czytania lex Czarnek 2.0.
Zdaniem ZNP wejście w życie zapisów zawartych w tym projekcie doprowadzi do:
1) zmiany ustroju polskiego systemu oświaty i przywrócenie centralnego zarządzania oświatą (powrót do rozwiązań przed przekazaniem prowadzenia oświaty samorządowi terytorialnemu), a także stopniowego pozbawiania szkół autonomii;
2) zatrudniania w publicznych przedszkolach osób niebędących nauczycielami do prowadzenia wszystkich zajęć, a nie jak dotychczas wyłącznie zajęć rozwijających zainteresowania, a tym samym do likwidacji Karty Nauczyciela w tych placówkach i zatrudniania na podstawie Kodeksu pracy;
3) zawieszania nauczyciela pełniącego funkcję dyrektora szkoły przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego, w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa uczniów (wniosek złożony w tej sprawie przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny jest wiążący dla organu prowadzącego szkołę) – proponowany zapis budzi poważne zastrzeżenia odnośnie rzeczywistych intencji projektodawcy; podobne wątpliwości rodzą się w kontekście zmiany dotyczącej dokonywania oceny pracy dyrektora – ostateczna decyzja w sprawie ustalenia jego oceny pracy należy do nadzoru pedagogicznego;
4) urzędowej kontroli działalności stowarzyszeń i innych organizacji, a także sformalizowania procedur, co spowoduje nie tylko ograniczenie wspierania systemu oświaty przez te podmioty – w praktyce negatywna opinia kuratora oświaty oznacza zakaz prowadzenia działalności w szkole przez daną organizację, nawet w sytuacji gdy program zajęć zostanie pozytywnie zaopiniowany przez radę szkoły i radę rodziców; opinia rady szkoły i rady rodziców stanie się opinią bezskuteczną i bezprzedmiotową, co stanowi ograniczenie dotychczasowych kompetencji tych organów.
Ponadto, przedstawiciel ZNP zwrócił uwagę na konieczność nowelizacji delegacji ustawowej w zakresie oceny pracy nauczyciela poprzez wykreślenie kryteriów dokonywania tej oceny. ZNP będzie zabiegał również o likwidację tzw. godziny czarnkowej.
RELACJA Głosu Nauczycielskiego z posiedzenia komisji: